MAK
Araştırma Değerlendirme Danışmanlık AŞ tarafından 12 Haziran - 18 Haziran 2017
tarihleri arasında "Türkiye'de Toplumun Dine ve Dini Değerlere Bakışı Araştırması"
üst başlığı ile 30 Büyükşehir ve (Ağrı, Aksaray, Artvin, Bayburt, Bitlis, Bolu,
Düzce, Elazığ, Giresun, Gümüşhane, Karaman, Karabük, Kars, Kastamonu,
Kırıkkale, Kırklareli, Kütahya, Nevşehir, Osmaniye, Sinop, Bilecik, Yozgat,
Uşak ) 23 il, 154 ilçe de 5400 kişi (Türkiye'deki seçmen sayısının onbinde
biri) ile yüz yüze Görüşmelerle yapılan anketin sonuçlarını yorumsuz olarak
paylaşıyor ve "Türkiye dindarlaşıyor mu? Türkiye'de son yıllarda dinî
eğitim veren kurumların sayısındaki artış gerçekten gerekli mi?" gibi
soruları tekrar sorarak anketi yorumsuz olarak paylaşıyoruz.
"Allah’ın varlığına, birliğine bizi yaratıp yaşattığına inanıyor
musunuz?" şeklindeki sorumuza yıllardır %99 u Müslüman diye ifade
ettiğimiz toplumun % 86 sı "Evet, Allah’ın varlığına, birliğine bizi
yaratıp yaşattığına inanıyorum", derken aynı soruya; "Evet, Allah’ın
sadece varlığına bizi yarattığına inanıyorum ama her şeye karıştığını
karışacağını düşünmüyorum" diyen literal anlamda deist diye ifade
edilebileceklerin oranı % 6, "Hayır, Allah’a inanmıyorum diyerek ateist
olduğunu ifade edebileceklerimizin oranı % 4", farklı çekincelerle bu
soruya cevap yok / Kararsız diyenlerin oranı % 4 olarak değerlendirilmiştir.
Deist ve ateistlerin ağırlıklı olarak büyükşehirlerde yoğunlaştığı, taşrada bu
oranın % 1 lerin altına indiği görülmektedir.
"Meleklere inanıyor musunuz?" sorusuna araştırmamıza
katılanların % 75 i "Evet, meleklere inanıyorum." derken "Hayır,
gözümle görmediğim varlıklara inanmam." diyenlerin oranı % 15. Cevap yok /
Kararsız oranı ise % 10.
"Kur'an-ı Kerim ve diğer kitapların vahiyle geldiğine inanıyor musunuz?"
sorusuna katılımcıların % 76 i "Evet, inanıyorum." derken "Hayır,
inanmıyorum" diyenlerin oranı % 14, cevap vermeyen veya Kararsız oranı ise
% 10.
"Evinizde Kur'an-ı Kerim var mı? Ve düzenli aralıklarla okuyor musunuz?"
sorusuna toplumun % 25 i "Evet, evimizde Kur'an-ı Kerim var ve düzenli
aralıklarla Kur'an-ı Kerim okuyoruz" cevabını verirken, "Evet,
evimizde Kur'an-ı Kerim var ama pek okuduğumuz söylenemez." diyenlerin
oranı % 32, "Hayır, evimizde Kur'an-ı Kerim yok." diyenler % 33 ken,
katılımcıların % 10 i bu soruya cevap yok / Kararsız şeklinde yaklaşmış.
"Peygamberlere inanıyor musunuz? Hz. Muhammed (sav) sizin için her
anlamda örnek alınacak rol model / örnek insan mıdır?" sorusuna katılımcıların
% 63'i "Evet, peygamberlere inanıyorum ve ama benim için her anlamda rol
modeldir." derken % 20 si "Evet, peygamberlere inanıyorum ama bazı
konularda örnek alsam da her konuda Hz. Muhammed (sav) örnek alınacak rol model
/ örnek değildir." cevabını veriyor. "Hayır, peygamberlere
inanmıyorum." diyenlerin oranı % 9. Cevap yok / Kararsız oranı ise % 8
"Kadere (Hayır ve Şerrin Allah'tan geldiğine) inanıyor musunuz?"
sorusuna araştırmaya katılanların %55 i "Evet, kadere (hayır ve şerrin Allah'tan
geldiğine) inanıyorum." derken % 15 i "Evet, kadere inanıyorum ama
insan kendi kaderini kendi yapar" diye cevaplarken, "Evet, kadere
inanıyorum çünkü insanın zaten hiçbir iradesi yok." diyen % 15. İmanın 6
şartından biri olan kadere imanı ret eden "Hayır, kadere (Hayır ve şerrin Allah'tan
geldiğine) inanmıyorum." diyenlerin oranı %10. % 5 ise cevap yok / Kararsız
demiş.
"Öldükten sonra dirileceğinize ve bu dünyada yaptıklarınızdan hesaba
çekileceğinize inanıyor musunuz?" şeklindeki soruya % 73 "Evet,
öldükten sonra dirileceğime ve hesaba çekileceğime inanıyorum." diyerek
inandıklarını ifade ederken, aynı soruya katılımcıların % 10 u "Evet,
öldükten sonra dirileceğime inanıyorum ama hesaba çekilmeye inanmıyorum."
derken, "Hayır, öldükten sonra dirileceğime ve bu dünyada yaptıklarımdan
hesaba çekileceğime inanmıyorum" diyenlerin oranı % 9 cevap yok / Kararsız
diyenlerin oranı da % 8.
"Kur'an-ı Kerim'i Arapça hattından okuyabiliyor musunuz?" sorusuna
katılımcıların % 32 si Evet, % 54 ü Hayır derken % 14 bu soruya Kararsız / Görüş
yok.
"Hiçbir Kur'an Kursu'na eğitim almak amacıyla gittiniz mi?" sorumuza
Evet diyenlerin oranı % 25, Hayır diyenlerin oranı % 65, Kararsız / Görüş yok
oranı ise % 10.
"Kur'an-ı Kerim'in Türkçe mealini hiç okudunuz mu?" sorusuna
katılımcıların % 17 si Evet, % 60 ı Hayır, % 23 ü ise Kararsız / Görüş yok
şeklinde yaklaşım sergiliyor.
"Cennete gideceğiniz kesin olsa; şu an cennete gitmek için ölmeyi
düşünür müsünüz?" sorusuna Evet diyenlerin oranı % 15, Hayır diyenlerin
oranı % 65, Kararsız / Görüş yok oranı % 20.
"Peygamberimiz Hz. Muhammed'in (sav) hayatını hiç okudunuz mu?"
sorusuna katılımcıların % 23 ü Evet, % 65 i Hayır derken, Kararsız / Görüş yok
oranı % 12
"Camiye / mescide hangi sıklıkta gidiyorsunuz?" sorusuna "bayramdan
bayrama" diyenlerin oranı % 12 iken, "cuma namazları ve bayram
namazları bir de kandil günlerinde" diyenlerin oranı % 32, "zaman
zaman vakit namazları dahil camiye gidiyorum" diyenlerin oranı % 13, "hiç
gitmiyorum" diyenlerin oranı % 30, Kararsız / Görüş yok diyenlerin oranı %
13.
"Ramazan ayında oruç tutuyor musunuz?" sorusuna "Evet, tüm
ramazan boyunca oruç tutarım" diyenlerin oranı % 45, "Evet ama tüm
ramazan boyunca değil ramazanın bir kısmında oruç tutarım." diyenlerin
oranı % 25, "Hayır, hiç tutmam" diyenlerin oranı % 20, cevap yok / Kararsız
oranı % 10.
"İslam dini ile ilgili bilgileri daha çok hangi kaynaklardan
öğreniyorsunuz?" sorusuna katılımcıların % 30 i "dini kitaplar"
derken % 45 i "internet", % 20 i "birine sorarak" % 5 i de Kararsız
/ Görüş yok demektedir.
"Hangi sıklıkta namaz kılıyor musunuz?" sorusuna katılımcıların
% 22 si "5 vakit namaz kılıyorum." derken, % 26 sı "arada vakit
namazları kılarım ama cumaları ve teravihleri ve bayram namazlarını tam
kılarım." % 24 i de "arada cuma namazlarını, teravihleri ve bayram
namazlarını kılıyorum." derken "hiç namaz kılmıyorum" diyenlerin
oranı % 22, Kararsız / Görüş yok diyenlerin oranı ise % 6.
"Herhangi bir dini cemaate veya tarikata bağlı bulundunuz mu / bulunuyor
musunuz?" sorusuna Evet diyenlerin oranı % 15 iken, Hayır diyenlerin
oranı % 60, Kararsız / cevap yok diyenlerin oranı % 25.
"Dini bir cemaat görünümlü FETÖ tarafından tapılan 15 Temmuz darbe
teşebbüsü dini grup, cemaat yada tarikatlara bakışınızı nasıl etkiledi?"
sorusuna vatandaşların % 30 u "dini grup, cemaat yada tarikatlara olumsuz
yada şüphe ile bakmama neden oldu" derken, % 50 si "dini grup, cemaat
yada tarikatların daha sıkı, illegal yapılanmalara zemin oluşturmayacak şekilde
denetlenmesi gerektiğini" ifade etmektedir. % 12 si ise "dini grup,
cemaat ya da tarikatlara bakışım değişmedi" demektedir. % 8 i ise Kararsız
/ Görüş yok demektedir.
"Dua eder misiniz? Hangi sıklıkta dua edersiniz?" sorusuna
katılımcıların %75 i "Evet, çok sık dua ederim." %10 u Evet, "ara
ara dua ederim." % 6 sı "Hayır, dua etmem." % 4 ü Kararsız / Görüş
yok demektedir.
"Eş seçiminde eşinizin dinine düşkün biri olması sizin için ne kadar
önemli?" sorumuza katılımcıların % 51 i çok önemli, % 24 ü kısmen
önemli, % 20 si önemli değil, % 5 i Kararsız / Görüş yok demektedir.
"Eşinizin dini değerlere bakışı ve yaşayışı sizinle kıyasladığınızda
nasıl olmalıdır?" sorumuza toplumun % 30 u; "benim gibi, benim
kadar dindar olmalıdır." % 45 i "benden daha dindar olmalıdır."
% 15 i "benden daha az dindar olmalıdır." % 10 u ise bu soru
karşısında Kararsız / Görüş yok demektedir.
"Bir topluluk içine yada birinin yanına gittiğinizde genelde nasıl selam
verirsiniz?" sorusuna araştırmamıza katılanların % 41 "Selamün
Aleyküm", % 24 ü "merhaba günaydın vs.", % 30 u "na'ber vb."
% 5 i Kararsız / Görüş yok şeklinde ifade etmişlerdir.
"Siyasi bir seçimde(belediye- milletvekili vs.) Adayın dinine düşkün
biri olması sizin için ne kadar önemli?" sorumuza katılımcıların % 51
i çok önemli, % 24 ü kısmen önemli, % 20 si önemli değil, % 5 i Kararsız / Görüş
yok demektedir.
"İslam ülkelerinin (hıristiyan ülkelerin dini lideri papalık gibi)
halifelik benzeri bir dini liderliğe ihtiyacı olduğunu düşünüyor musunuz?"
sorusuna araştırmamıza katılanların % 54 ü Evet derken, % 40 u Hayır
demektedir. % 6 sı ise Kararsız / Görüş yok demektedir.
"Günah işlediğinizde pişman olur musunuz?" sorusuna Evet
diyenlerin oranı % 90, Hayır diyenlerin oranı % 2, Kararsız / Görüş yok oranı %
8 dir.
"Gusül abdesti alır mısınız?" sorusuna katılımcılardan "Evet,
asla gusül abdestim olmaksızın dışarı çıkmam" diyenlerin oranı % 65 iken, "ara
sıra gusül abdesti alırım" diyenlerin oranı % 17, "gusül abdestini
bilmiyorum / almam" diyenlerin oranı ise % 13, Kararsız / Görüş yok
diyenler ise % 5.