“Ey iman edenler! Zannın birçoğundan sakının. Çünkü zannın bir kısmı günahtır. Birbirinizin kusurlarını ve mahremiyetlerini araştırmayın. Birbirinizin gıybetini yapmayın. Herhangi biriniz ölü kardeşinin etini yemekten hoşlanır? İşte bundan tiksindiniz! Allah’a karşı gelmekten sakının. Şüphesiz Allah tövbeyi çok kabul edendir, çok merhamet edendir.”
Zannın büyük bir bölümünden kaçınılması uyarısıyla başlayan ayet başkalarının kusur ve mahremlerini araştırmama uyarısıyla devam ediyor ve gıybet yasağını hemen ardından zikrediyor. Esasında su-i zan ve mahremiyetin araştırılması gıybeti tetikliyor. Ayet gıybetle alakalı öyle bir betimlemede bulunuyor ki, insana neredeyse bir şok yaşatacak nitelikte bir betimleme… Ve ardından gelen tiksinme…
Bu kadar kesin bir şekilde yasaklanan ve ölmüş kardeşinin etini yemek gibi tiksindirici bir benzetmeye matuf bu davranış nasıl oluyor da insanlarca bu kadar kolay yapılabiliyor. Domuz eti yemek de haram. İnsanlar bu haramdan kaçındıkları kadar veya zina yasağından kaçındıkları kadar veya içki yasağından kaçındıkları kadar gıybetten kaçınıyorlar mı acaba? Bir Müslüman olarak içki içilen ortamlardan uzak duruyoruz, zina edilen ortamlardan uzak duruyoruz ama acaba gıybet edilen ortamlardan uzak duruyor muyuz? Bir yerde birilerinin gıybeti yapıldığında birileri çekiştirildiğinde bir rahatsızlık duyuyor muyuz? Yoksa o sözler bizimde mi hoşumuza gidiyor?
Ve her zaman şöyle bir savunma gelir gıybet eden kişi uyarıldığında. “Ben yalan söylemiyorum ya, olmuş şeyleri söylüyorum. Aynısını onun yüzüne de söylerim veya söyledim.” Ama bakalım bu konuda peygamber efendimiz ne diyor?
Peygamber efendimiz ashabına sordu:
Gıybet nedir biliyor musunuz?
Allah ve resulü daha iyi bilir dediler.
Din kardeşini, hoşuna gitmeyen bir şeyle anmandır. (Arkasından hoşlanmayacağı bir sözü söylemendir.)
Söylediğin gerçekten onda varsa gıybet etmiş olursun, söylediğin onda yoksa iftira etmiş olursun. (Müslim, Birr, 70)”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder